[Administrator]

http://www.polskieradio.pl/iar/wiadomoscglowna/artykul14637.html

UKŁAD W NIEMALŻE MODELOWEJ POSTACI
Wtorek, 4 września 2007

IAR: Prokuratura ujawniła dowody w sprawie Janusza Kaczmarka. Co wynika z tych dowodów, co jest najważniejsze w całej tej sprawie?

Prof. Andrzej Zybertowicz: To zależy, z jakiego punktu widzenia, bo sprawa jest wielowymiarowa. Rozumiem, że bezpośrednim celem prokuratorskiej prezentacji było pokazanie, że zatrzymania w dniu poprzednim były oparte na mocnych dowodach, związanych ze składaniem fałszywych zeznań przez świadków, czyli osoby zatrzymane. Dla mnie, jako badacza mechanizmów życia społecznego, nie tylko w chwili obecnej, ale i w transformacji, najważniejsze było jednak zrobienie czegoś innego - bardzo trudnego. Mianowicie, namacalne uchwycenie przez ABW, CBA i prokuraturę działania układu w niemalże modelowej postaci - modelowej, bo obejmującej kluczowe elementy: wielki biznes prywatny, wielką spółkę skarbu państwa, polityków jednej z partii i wysokich urzędników państwa odpowiedzialnych za praworządność i bezpieczeństwo obywateli.

IAR: Jaki jest medialny obraz sprawy Janusza Kaczmarka, Jaromira Netzla, Konrada Kornatowskiego?

A.Z.: Medialny obraz tej sprawy, niestety, jest zasmucający. Zawsze miałem wątpliwości, czy trafne było używanie przez polityków PiS mocnego określenia, że w Polsce istnieje front obrony przestępców. Sądziłem, że po prostu wiele osób obecnych w mediach - komentatorów, dziennikarzy, polityków – po prostu nie rozumie pewnych rzeczy, w tym zawiłości zakulisowych patologicznych powiązań, że te osoby wyznają pewne demokratyczne wartości, które może nieco specyficznie interpretują, ale w zasadzie są uczciwe. Jednak spora część (bodaj czy nie większość) komentarzy, które pojawiły się po opublikowaniu materiałów przez prokuraturę, prowadzi mnie do smutnego przekonania, że można rzeczywiście mówić, iż mamy do czynienia z frontem obrony przestępców. Mamy do czynienia z mentalnością, która polega na tym, że lepiej aby Polską rządzili przestępcy, niż rządził PiS. Pojawia się wiele komentarzy, które zwracają uwagę na trzeciorzędne aspekty sprawy, rozkładają włos na czworo, a niemal nie mówią o sprawach kluczowych.

IAR: Ujawnione przez prokuraturę i CBA informacje pozwalają już dzisiaj odpowiedzieć na niektóre pytania, związane z działalnością układu. Jakie pytania pozostają jeszcze bez odpowiedzi?

A.Z.: Dostaliśmy namacalny dowód istnienia układu i to w jego działaniu; dostaliśmy odpowiedź na pytanie, czy złożony układ nielegalnych i szkodliwych dla Polski istnieje. A także mogliśmy zobaczyć, jak funkcjonuje.

Ale wiele komentarzy przypomina szum informacyjny po ujawnieniu taśm rozmowy Oleksego z Gudzowatym. Wówczas wielu komentatorów ekscytowało się i koncentrowało uwagę opinii publicznej na wulgarnym języku, jakim posługiwali się rozmówcy, odwracając naszą uwagę od treści tej rozmowy. Nie dostrzegłem, by ktokolwiek zachęcił nas do refleksji, co mógł mieć na myśli Oleksy, gdy mówił, że kosmopolityczne gangi rozkradły Polskę. I w którym momencie rozmowy to powiedział. Elegancko unoszono się nad słownictwem obu panów, nie zwracając uwagi na wgląd w mentalność całej SLD-owskiej formacji, który ta rozmowa daje.

Podobnie obecnie pojawia się wiele komentarzy, że prokuratura za wcześnie ujawniła materiały. Że spłoszyła Ryszarda Krauzego. Że rola prezydenta jest podejrzana. To wszystko powtarzane jest setki razy. Ale nie ma analizy, która by mówiła, że dowiedzieliśmy się o istnieniu „najlepszego płatnika”, czyli – bo płatności mają wymiar ilościowy – największego płatnika, którym dla wysokich funkcjonariuszy policji nie jest państwo! Mamy największego płatnika, do którego - jak do szefa - przychodzi minister i poseł, a wysoki funkcjonariusz policji namawia prezesa spółki skarbu państwa do składania fałszywych zeznań. I widzimy, że te osoby działają w tajnym porozumieniu, że zachowują się w sposób typowy dla środowiska zorganizowanej przestępczości. Nie pojawiają się pytania, na jakim podglebiu takie postawy wyrosły i jak długo powiązania te były utrwalane. Nie próbuje się dociekać, jakie związki mogą łączyć Samoobronę z panem Krauze. Nie spotkałem żadnego pytania, czy jakikolwiek podmiot związany z panem Krauze nie finansował Samoobrony. Są setki spekulacji mających za zadanie odwracać uwagę od sedna sprawy, ale nikt nie podsuwa arcyciekawej kwestii. Zaprezentowane materiały wskazują, że Krauze chroni Leppera. Warto zapytać, czy go, bo ma w tym swój interes, czy może raczej robi to na czyjeś polecenie? Czy jest – jak na napisano na okładce „Newsweeka” - „głową układu”, czy może jedynie ogniwem znacznie szerszej układanki?

Sięga się po manipulację polegającą na próbie (także w „Newsweeku”) zredukowania walki PiS-u z układem do walki z ludźmi bogatymi, czyli przedsiębiorcami. Ale nie stawia się tak ważnych pytań, jak te zadane powyżej.

Jak do tego całego kreowanego medialnie zgiełku mają się znane od dawna argumenty wskazujące, że LPR i Samooborna występują w Polsce w roli środowisk antyzachodnich i prowschodnich?

Czy – z tej perspektywy - wrzawa ostatnich tygodni, nie zmierzała do sparaliżowania zdolności polskiego państwa do realizacji swoich podstawowych zadań – w tym zadań wykonywanych przez tajne służby, rzekomo masowo podsłuchujące własnych bogu ducha winnych obywateli?

Spytajmy, czy ten potężny atak na PiS za domniemane nadużywanie służb specjalnych nie miał zaowocować paraliżem polskich służb także w obszarze wykonywania przez nie zadań kontrwywiadowczych, a więc o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa?

IAR: Z pańskich słów wynika, że znaczna część dziennikarzy nie dochowała staranności w relacjonowaniu sprawy Janusza Kaczmarka.

A.Z.: Już w pierwszych pytaniach po tym, gdy prokuratorzy skończyli swoją prezentację, było widać, że mamy do czynienia ze stronniczością dziennikarzy. Stronniczością, która musi stawiać na porządku dziennym pytania o kompetencje intelektualne części tego środowiska albo o stopień jego demoralizacji.

IAR: Czy możliwa jest rzeczywista reforma państwa bez informacyjnego wsparcia tej reformy przez media, szczególnie przez media elektroniczne?

A.Z.: Bez takiego wsparcia reforma zamienia się w szamotaninę. Inaczej mówiąc, reakcja mediów i eksponowanie przez nie drugorzędnych wątków całej sprawy, np. o czym Kaczmarek rozmawiał z prezydentem, zanim udał się do Krauzego, prowadzi mnie do przekonania, że w mediach jest znacznie więcej ludzi złej woli, niż myślałem wcześniej.

Myślałem, że wielu dziennikarzy pisze pewne rzeczy z naiwności, iż nie czuje tematyki zakulisowych manipulacji, m.in. z tego powodu, gdyż brak im jakiejś wizualizacji, na czym polega działanie układu. Konferencja prokuratury miała poznawczo ogromne znaczenie – bo układ został nie tyle opisany, co pokazany. Sposób reakcji dziennikarzy na informacje zaprezentowane przez prokuraturę wskazuje, że mamy do czynienia ze sporym nasileniem złej woli.

To jest smutne, gdy uświadamiamy sobie, że dziennikarze, którzy cieszą się pewnym zaufaniem publicznym, wyrażanym w tym momencie każdego dnia, gdy wydajemy 1, 5, 2 lub 3 złote, żeby kupić gazetę, w tak ogromnej liczbie nie stają na wysokości zadania.

/MM/