Forum  Strona Główna

 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

prof. Teresa Grabińska - Pozytywna kontynuacja lustracji

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Strona Główna -> LEKTURA, PUBLIKACJE
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Administrator
Weteran Forum


Dołączył: 02 Wrz 2006
Posty: 907

PostWysłany: Wto Cze 19, 2007 4:06 pm    Temat postu: prof. Teresa Grabińska - Pozytywna kontynuacja lustracji Odpowiedz z cytatem

w: "25-lecie Solidarności Walczącej”, Międzynarodowe Seminarium –Instytut Pamięci Narodowej, Solidarność Walcząca, 14 - 17 czerwca 2007, Warszawa-Wrocław 2007, s. 88-90


prof. Teresa Grabińska
Pozytywna kontynuacja lustracji


1. Dwuaspektowość lustracji
Massmedia akcentują w lustracji aspekt negatywny (chodzi o negatywność rozumianą jako usunięcie przeszkód, wskazanie na tych, którzy służyli obcym siłom). Należałoby równocześnie wyciągnąć (zaktualizować) jej aspekt pozytywny – twórczy, rozwojowy dla RP. W samym znaczeniu słowa lustracja idzie wszak o przegląd tego co, jest, zarówno pod kątem mniejszej przydatności jak i przydatności większej, która ma dać silną Polskę. Nie wystarczy więc oczyścić z nieprawości, lecz koniecznie trzeba wskrzesić dobre obyczaje w nawiązaniu do dobrej tradycji historycznej i kulturowej.

Aspekt negatywny lustracji realizuje się w eliminacji tego, co nieprzydatne. To jasne. Lustracja musi wskazać i odsunąć od państwa (polityki, mediów, zarządzania zespołami, kierownictwa, wpływów) takie osoby, a nawet grupy i korporacje, które żerując na dobru wspólnym wykazały się dominantą samolubną, antyspołeczną, słabym charakterem, zdradą interesów państwa, przystąpiły do praktyk szkodliwych społecznie dla korzyści osobistych (kariera np. w lotnictwie, chemii, finansach, górnictwie, dyplomacji, telewizji, kościelna, wojskowa). Już w tym odsunięciu jest aspekt ozdrowieńczy. (Niewątpliwie część uczonych czy duchownych okazała się w PRL wykorzystywać do własnych celów swe wady osobowościowe czy psychiczne, co w sytuacji Polski, doświadczonej rozbiorami, było szczególnie groźnym występkiem wobec dobra społecznego).

Niewykorzystany potencjał lustracji przekłada się na konieczność wzmożenia działań w aspekcie pozytywnym, tzn. w odnalezieniu elementów niezwykle przydatnych i sprawdzonych w realizacji właściwych zadań: w odnalezieniu ludzi o zaletach umysłowych, osobowościowych, psychicznych. W dokładniejszej rzetelnej analizie 18-lecia (1989-2007), z racji metody i celu niedostępnej dla zawodu dziennikarskiego, daje się zauważyć, że istotą ośrodków nieżyczliwych Polsce jest takie sterowanie rozwojem sytuacji po 1989 r. a teraz - procesem lustracji, aby nie zauważono i nie wdrożono jej potencjału pozytywnego. Ktokolwiek rzetelnie przeanalizuje wypowiedzi na temat lustracji, zrozumie, że jej strona pozytywna jest skrupulatnie pomijana, nawet nie tyle źle widziana przez agentury, ile właśnie pomijana: wypowiedzi są takie, aby, broń Boże, nikt nie dostrzegł jej strony pozytywnej, zarówno w zakresie pozytywnych osób, jak i prawdy historycznej i społecznej.

Tak więc pozytywnym celem lustracji powinno być dotarcie, wyłonienie i wciągnięcie do dalszej służby RP wielkich osobowości, które nie bacząc na własny interes, zwalczały agentury kształtujące życie pod dyktando 1) ZSRR i 2) ojców założycieli imperium, często się narażając osobiście, narażając byt swoich rodzin, swoje kariery – jednym słowem – poświęcając wszystko co miały, bez oglądania się na zlecenia i grę sił. Gdyby te wyjątkowe osobowości, występujące w każdym zawodzie, w każdej branży przywrócić życiu publicznemu, wtedy automatycznie zrealizowałby się cel negatywny, o który toczony jest cały bój w mediach, tzn. usunięcie osobowości wadliwych z punktu widzenia interesów państwa, którego to usunięcia niechętne Polsce agentury absolutnie nie chcą. Ale nie chcą o wiele więcej. Nie tylko usunięcia osób negatywnych (przestępczych, nietwórczych), ale i zauważenia osobowości pozytywnych (wielkich, silnych, twórczych).

2. Nie tylko księża przedmiotem lustracji

Drugim błędem heurezy lustracji (po błędzie ograniczania lustracji do jej aspektu negatywnego) jest położenie nacisku na kręgi Kościoła jako z jednej strony szczególnie ważny przedmiot lustracji, z drugiej zaś - jako szczególnie narażone na cierpienia od aparatu bezpieczeństwa w okresie 44-lecia władztwa PRL (1945-1989). Błąd ograniczania cierpienia inflirtacją do księży ostatnio zdominował mowę mediów i osłabił ocenę 44-lecia walki wielu innych grup z enkawudyzmem: prześladowano przedstawicieli wszystkich zawodów (dziedzin życia, branż); wielu przedstawicieli setek zawodów mimo propozycji miało na tyle silną osobowość i intelekt oraz kręgosłup moralny, że odmówiło SB, PZPR, SD, ZMS itd., a często – dodatkowo, i ci są najcenniejsi - włączało się do walki przeciw agenturze.

Owszem, czyhano na księży, ale obok nich objęto represjami przedstawicieli innych grup społecznych (zawodowych), często bardziej dotkliwymi dla jednostki (i jej rodziny) niż w przypadku duchownych, którym Kościół jako organizacja dawał tarczę: nie pozostawiał ich bez wsparcia. Inaczej niż w przypadku zwolnień przez SB cywilów z pracy, wytaczania spraw sądowych czy dyscyplinarnych. Kościół jako instytucja o szczególnej pozycji miał możliwość utrudniania nacisków na księży i powstrzymywania represji procesów dyscyplinarnych, podczas gdy tymi procesami dyscyplinarnymi (wyrzucaniem z pracy, represjami zawodowymi) blokowano całe zastępy profesji, które nie miały ochrony (tarczy instytucjonalnej, jak w przypadku Kościoła). Wobec reżimu stawali sami, bez żadnego instytucjonalnego pancerza, zdani na własne siły, bez możliwości realizacji programu cywilnego, w przeciwieństwie do duchownych.

Akcentowanie w lustracji jednostek w Kościele jako bardziej cierpiących niż cywile w walce z komunistyczną władzą nie tylko jest zasłoną ważności lustracji innych grup społecznych lecz faktycznie prowadzi do zignorowania całych zastępów sprawdzonych w procesie historycznym osób spoza Kościoła o potencjale intelektualnym i osobowościowym. Bardziej cennych osób w różnych zawodach i kształtowaniu życia publicznego być nie może.

3. Ciągłość a problematyka selektywności

Przyjmijmy, że deubekizacja jest celem konsekwentnych działań władzy dopiero od r. 2006, tym bardziej, że tego dowodem jest niebywały opór autorytetów z okresu 17-lecia (1989-2006), które inspirują wszystkie media, łącznie z zagranicznymi. Jeżeli ten cel ma być osiągnięty, to będzie on celem wyłącznie dla siebie, jeśli nie zadba się o ciągłość historyczną. Wskazywanie (jakże częste na prawicy) na to, że to postkomuna właśnie ową ciągłość z PRL kontynuuje i że trzeba to wreszcie przerwać, wzmacnia ograniczony (negatywny) cel lustracji. Ciągłość historyczna i kulturowa nie realizuje się li tylko w ciągłości występowania nazwisk występnych polityków czy tzw. autorytetów moralnych, od PRL po dzień dzisiejszy. PRL była także inkubatorem ogromnej większości ludzi wartościowych, żyjących w czasach opresyjnych lecz świadomie (choć często po cichu) walczących o przetrwanie i rozwijanie dóbr kultury, o właściwe (niekomunistyczne) wychowanie dzieci, o odbudowę i modernizację kraju. Wśród nich była niemała rzesza autentycznych (niekoncesjonowanych) bojowników, jawnie przeciwstawiających się władzy na różnych szczeblach i bojowniczek, które poświęciły dla dobra sprawy życie osobiste i rodzinne.

Postkomunistyczna ciągłość jest tylko i wyłącznie ciągłością przemocy osób i grup uzurpujących sobie prawo do władania Polską. To siedemnastoletnie władanie w sposób celowy: a) zlikwidowało (zerwało) ciągłość produkcji wybudowanych trudem społeczeństwa zakładów pracy i zdobytych rynków, b) poważnie nadwątliło ciągłość kulturową poprzez narzucanie języka gazety, kreowanie mody na wyśmiewanie polskiej kultury i równocześnie propagowanie szmiry, destrukcji i dekadencji, c) poważnie zagroziło ciągłości pokoleniowej (biologicznej) poprzez masowe bezrobocie młodych i utrzymywanie zarobków często nawet dziesięciokrotnie niższych w porównaniu z innymi krajami UE. Ciągłość kultury i tkanki biologicznej narodu nie będzie zabezpieczona stroną negatywną lustracji, przeciwnie – dać ją może tylko strona pozytywna.

4. Marnotrawstwo męstwa

W Polsce żyje sporo wybitnych osób, zbyt silnych i wybitnych nawet jak na wielkie możliwości łamania karier przez SB. Tworzą swoiste getto w III RP, a program lustracji negatywnej nie daje im szans na odegranie roli w życiu publicznym. Odmowa współpracy z SB, PZPR przez literata, uczonego, technika, inżyniera, konstruktora oznaczała poważne ryzyko kariery zawodowej. Czasami władzom (PZPR, SB) nie udało się złamać kariery uczonemu, nauczycielowi, ponieważ osobowość była zbyt wybitna, zwłaszcza dotyczyło to ludzi, urodzonych po wojnie, którzy zaczęli tworzyć w latach 70., a potem zorganizowali w latach 80 podziemie, swym sprawnym i powszechnym działaniem przypominające Państwo Podziemne. Ci jak, skarżyła się red. Arend – są najgorsi: „najgorsze jest pokolenie urodzone w 1945-52” - najgorsze dla celów indoktrynacji przez język gazety. To ci, którzy w latach siedemdziesiątych mieli 18-25 lat, zatem byli pełni entuzjazmu w naprawie bytu politycznego, materialnego i narodowego. Nie jest przypadkiem, że pokolenie JPII, wiedzione przesłaniem Jana Pawła II, nie przebiło się do sfer wpływu po 4 II 1989. W budowanej IV RP też nie widać zdecydowania w pozytywnej lustracji, która mogłaby się toczyć nawet bez uchwał sejmowych. Chodzi wszak o wymianę kadr na różnych szczeblach na ludzi sprawdzonych i wybitnych profesjonalistów. Oni są - i niewybaczalnym błędem budowniczych IV RP będzie ich zmarnowanie.

Wybitni przedstawiciele różnych zawodów 1) odmówili antypolskim propozycjom i 2) przystąpili do walki. Lustracja (w aspekcie pozytywnym) powinna ich odnaleźć w elektronice, antropologii, teatrze, służbie zdrowia, astronomii, matematyce, filologiach, budownictwie, lotnictwie, mechanice, metrologii, cybernetyce, informatyce, ekonomii, rzemiośle. Ocena ta występuje (jako diagnoza) nawet w taktyce prowadzonej przez zakłamane media, aczkolwiek sztampowy język mediów nie pozwala temu faktowi nadać kierunku pozytywnego, oryginalnego, twórczego.


5. Ujawnienie byłych i zmarłych agentów

W istniejących zakładach pracy (a także tych, które zniknęły z mapy gospodarczej i kulturalnej Polski) powinno się ujawnić, kto był członkiem a kto wyraźnie odmówił PZPR, SD, ZSL i innym instytucjom, także niejawnym, kontrolującym normalny rozwój. Ujawnienie byłych i zmarłych agentów różnych tajnych służb jest konieczne nie tylko ze względów historycznych lecz jest to:
i) czynnik regulujący, prostujący zakłamanie na poziomie społecznym i politycznym, np. odnośnie do
- funkcjonowanie instytucji i grup,
- oceny ich wytworów w psychologii, służbie zdrowia, antropologii, świecie dziennikarskim, literackim, historii, ekonomii politycznej, filozofii, socjologii, mikroekonomii, sztuce etc.;
ii) czynnik wychowawczy, ostrzegający przed urządzaniem sobie życia kosztem państwowości i innych obywateli, ostrzeżenie przed przystępowaniem do agentur i tajnych związków;
iii) czynnik kształtujący (po kosztach zerowych) wzorce pozytywne - ekwiwalent nadawania medali, nagród, odznaczeń, tytułów; przy równoczesnym docenieniu tych, którzy uczciwie trwali przy wyższych wartościach jest nie tylko ostrzeżeniem miernoty, ale ustawieniem poprzeczki dla jakości działań obywatelskich i społecznych.

6. Wnioski

Trzeba zawody i funkcje oddać ludziom, którzy przeszli pozytywnie egzamin. Nich oni kształtują młodych następców. Stawianie po prostu na młodych jest koronnym zabiegiem władzy, która programowo zrywa z ciągłością. Stalinowcy czy hitlerowcy stawiali wyłącznie na młodych – na podatnych na sterowanie przez wyspecjalizowane agendy. Teraz do tych agend dołączają się wszechwładne media.

Kraj jest w tej szczęśliwej sytuacji - stworzonej paradoksalnie represjami SB - ponieważ: ma jeszcze dużą kadrę ludzi niezwykle inteligentnych, psychicznie silnych, sprawdzonych w działalności lat. 80. Pośród nich są często tacy, co równocześnie działali lecz nigdy nie dali się schwytać - nie są zatem znani, ujawnieni. W lustracji oni powinni być pozytywnie zweryfikowani. Młodzi zaś nie przeszli jeszcze egzaminu historycznego i ich nabór będzie możliwy dopiero po roz-poznaniu, a nie przed.


Ostatnio zmieniony przez Administrator dnia Pon Cze 25, 2007 6:17 am, w całości zmieniany 2 razy
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Administrator
Weteran Forum


Dołączył: 02 Wrz 2006
Posty: 907

PostWysłany: Pon Cze 25, 2007 5:56 am    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

в: „25-lecie Solidarności Walczącej”, Międzynarodowe seminarium, Instytut Pamięci Narodowej, Solidarność walcząca, Warszawa-Wrocław 14- 17.06.2007, 91-94




Тереза Грабиньска

Позитивные стороны продолжения люстрации

1. Два аспекта люстрации

СМИ акцентируют в процессе люстрации негативный аспект (речь идёт о негативности, понимаемой как удаление препятствий, идентификация тех людей, которые служили чужим силам). Необходимо одновременно актуализировать её позитивный аспект – аспект творческий, обеспечивающий развитие Польши. Если рассматривать само значение слова люстрация, то речь идёт, однако, о процессе пересмотра того, что мы имеем теперь как в смысле меньшего практического значения, так и большего практического значения, в результате чего должна возникнуть сильная Польша. Не достаточно, таким образом, очистить страну от несправедливости, но нужно также воскресить добрые обычаи, основанные на доброй исторической и культурной традиции.

Негативный аспект люстрации воплощается в удалении всего, что не нужно. Это понятно. Люстрация должна идентифицировать и удалить из государственной сферы (политики, СМИ, управления предприятиями, руководящей деятельности, сферы влияний) таких людей и даже группы и сообщества, которые, жируя за счёт общества, продемонстрировали эгоцентризм, антиобщественные устремления, слабохарактерность, предали государственные интересы, приняли участие в деструктивной деятельности из соображений личной выгоды (например, карьера в авиации, химии, финансах, горном деле, на телевидении, в костёле, армии). Уже в этом процессе удаления имеется аспект оздоровления. (Безусловно, часть учёных или духовных лиц в ПНР, действуя в личных целях, продемонстрировала свои личностные или психические недостатки, что в Польше с её опытом разделов национальной территории являлось исключительно грубым преступлением против интересов общества).

Неиспользованный потенциал люстрации вызывает необходимость усиления позитивного аспекта в действиях, это значит, необходимо найти элементы, необычно адекватные и проверенные в решении определённых задач: при поиске людей, имеющих интеллектуальные, личностные и психические преимущества. При пристальном специальном анализе 18-летнего периода (1989-2007 гг.), который не доступен для журналистского цеха по причине методики и целевой установки, можно заметить, что сущностью действий сфер, не желающих добра Польше, является такое управление развитием ситуации после 1989 г., а в настоящее время – процессом люстрации, чтобы не был замечен и внедрён её позитивный потенциал. Кто бы ни анализировал пристально высказывания на тему люстрации, поймёт, что её позитивная сторона настойчиво умалчивается. Она даже не столько вызывает неприятие со стороны агентуры, сколько именно умалчивается. Высказывания таковы: лишь бы, дай Бог, никто не заметил её позитивной стороны как в отношении к позитивным личностям, так и в отношении исторической и социальной правды.

Таким образом, позитивной целью люстрации должны стать идентификация и включение в дальнейший процесс государственной службы Польши выдающихся личностей, которые не принимая во внимание личный интерес, боролись против агентуры, которая определяло жизнь под диктат 1) СССР и 2) создателей империи. При этом эти люди часто рисковали собой, своими семьями, своими карьерами – одним словом – жертвовали всем, чем могли, не обращая внимания на приказы и расстановку сил. Если бы эти выдающиеся личности, которые есть в каждой профессии, в каждой отрасли, были возвращены в общественную жизнь, тогда автоматически была бы решена негативная задача, из-за которой всё время идёт борьба в СМИ, а именно – отстранение вредных личностей, вредных с точки зрения государственных интересов. А враждебные Польше агентурные сети этого отстранения абсолютно не желают. Но они не желают решения ещё более важных проблем. Они не хотят не только отстранения негативных личностей (совершивших преступления, нетворческих), но и не допускают, чтобы были признаны позитивные личности (великие, сильные, творческие люди).

2. Не только священники должны быть объектом люстрации

Ещё одним ошибочным моментом активной люстрации (в дополнение к ошибке ограничения люстрации её негативным аспектом) является сосредоточенное внимание к церковным кругам, которые с одной стороны стали особо важным объектом люстрации, а с другой – были особенно подвержены преследованиям со стороны аппарата госбезопасности в течение 44 лет режима ПНР (1945-1989). Ошибочная установка на ограничение страданий из-за расследования дел ксендзов в последнее время доминирует в лексике СМИ и приводит к ослаблению адекватной оценки 44 лет борьбы многих других групп против режима НКВД. Ведь преследовались представители всех профессий (сфер жизни, отраслей). Многие представители сотен профессий несмотря на предложения сотрудничать с госбезопасностью обладали настолько сильными личностными качествами и интеллектом, что отказалось сотрудничать с СБ, компартией Польши, SD, ZMS и т.д. А часто они (и это представляет наибольшую ценность) включались в борьбу против агентуры.

Конечно, была угроза для священников, но одновременно репрессии охватили представителей других общественных (профессиональных) групп, часто более подверженных опасности (в смысле опасности для отдельных людей и их семей), чем в случае с духовными особами, которых Костёл как организация прикрывал словно щитом: не оставлял их без поддержки. Если СБ увольняло светских людей с работы, проводило против них судебные и административные процессы, то Костёл как организация, имеющая особое место в обществе, имел возможность воспрепятствовать давлению на священников и вынудить прекратить репрессии и административные процессы. А в то же время такими административными процессами (увольнениями с работы, репрессиями в рамках профессии) был охвачен целый ряд профессий, которые не имели защиты (щита организации, как это было в случае с Костёлом). Люди оставались один на один с режимом, не имея никакого общественного партнёра, опираясь только на собственные силы, не имея возможности в отличие от духовных особ реализовать светскую программу.


Акцентирование внимания в процессе люстрации на людях Костёла как наиболее потерпевших в сравнении со светскими лицами в борьбе с коммунистической властью представляет собой завесу, из-за которой невозможно оценить важность проведения люстрации и других общественных групп, а фактически это ведёт к игнорированию целого ряда людей вне Костёла, проверенных в историческом процессе, которые обладают интеллектуальным и человеческим потенциалом. В различных профессиях и сферах общественной жизни просто нет более ценных людей.

3. Непрерывность процесса и проблема избирательности

Примем, что деубэкизация (декэгэбизация) является целью последовательных действий властей только начиная с 2006 г. Тем более, что явным есть небывалое сопротивление этому процессу со стороны авторитетов 17-летнего периода (1989-2006 гг.), которые направляют работу всех СМИ, включая заграничных. Мы должны достичь эту цель, но это будет самоцель в случае, если мы не проявим заботы о непрерывности исторического процесса. Утверждения (чаще всего со стороны правых), что именно посткоммунистические силы представляют собой эту непрерывную связь и продолжение традиции ПНР, которую нужно наконец-то прервать, усиливает ограниченную (негативную) направленность люстрации. Продолжение исторической и культурной традиции не проявляется только в постоянной повторяемости имён заметных политиков или так называемых моральных авторитетов начиная со времён ПНР и по сегодняшний день. ПНР взрастила также огромное число ценных людей, которые жили во времена угнетения и сознательно (хотя часто скрытно) боролись за выживание и за развитие культуры, за подлинное (некоммунистическое) воспитание детей, за созидание и модернизацию страны. Среди них было немало настоящих (несгибаемых) борцов, которые на самом деле противостояли властям на разных уровнях, и смелых женщин, которые посвятили личную и семейную жизнь справедливому делу.

Продолжение посткоммунистического процесса является исключительно продолжением режима личностей и групп, которые узурпировали право на владение Польшей. Это 17-летнее владение целенаправленно привело к: 1) ликвидации (прерыванию) непрерывного процесса производства на предприятиях, созданных трудом общества, а также деятельности на занятых Польшей рынках, 2) серьёзно подорвало культурную традицию, навязывая газетную лексику, формируя моду на высмеивание польской культуры и в то же время пропагандируя кич, деструктивность и упадочничество, 3) создало серьёзную угрозу продолжению непрерывной, на протяжении поколений (биологической) традиции при помощи создания массовой безработицы молодёжи и выплату зарплат, часто в десятки раз меньших в сравнении с другими странами Евросоюза. Непрерывность процесса культуры и биологической материи народа не будет гарантирована только негативной стороной люстрации. Наоборот, -- дать гарантию может только позитивная сторона.

4. Ненужное мужество

В Польше живёт много людей, необычайно сильных и выдающихся даже при учёте, что СБ сломало многим карьерное развитие. Они представляют собой своеобразное гетто в Третьей Речи Посполитой, а программа негативной люстрации не даёт им шансов на то, чтобы сыграть роль в общественной жизни. Отказ сотрудничать с СБ или компартией литератором, учёным, техническим работником, инженером, конструктором означало для них серьёзный риск для дальнейшей профессиональной карьеры. Иногда властям (компартии, СБ) не удавалось сломать карьеру учёного, учителя, потому что его личность была слишком выдающейся, особенно это касалось людей, рождённых после войны, которые начали творить в 70-е годы, а потом в 80-е годы организовали подполье, которое напоминало своей слаженной и широкой по размаху деятельностью Подпольное Государство. Они, как посетовала редактор Аренд, являются наихудшими: «наихудшим является поколение, рождённое в 1945-52 гг.» -- наихудшим для индоктринации газетной лексикой. Это те, которым в 70-е годы было по 18-25 лет. Потому они были полны энтузиазма в деле улучшения политического, материального и национального существования. Не случайно, что поколение Яна-Павла II, следующее его заповедям, не пробилось в сферы влияния после 4 февраля 1989 г. В созидаемой 4-ой Речи Посполитой тоже не наблюдается решительности в деле позитивной люстрации, которая могла бы проходить даже без принятия решений Сеймом. Речь, однако, идёт о смене кадров на разных уровнях, чтобы появились проверенные люди и выдающиеся профессионалы. Они существуют – и было бы непростительной ошибкой устроителей 4-й Речи Посполитой растратить их впустую.

Выдающиеся представители разных профессий 1) ответили отказом на антипольские предложения и 2) вступили в борьбу. Люстрация (в позитивном смысле) должна их отерыть в электронике, антропологии, театре, здравоохранении, астрономии, математике, филологии, строительстве, авиации, механике, метрологии, кибернетике, информатике, экономике, ремёслах. Эта оценка встречается (как диагноз) даже в практик
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Strona Główna -> LEKTURA, PUBLIKACJE Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum